Το νησί πήρε το όνομά του από τον μυθικό Κέφαλο, ο οποίος έφτασε στο νησί ως πρόσφυγας από την Αθήνα.
Η Κεφαλονιά (Κεφαλληνία) είναι το μεγαλύτερο και το πιο ορεινό νησί των Επτανήσων. Βρίσκεται απέναντι από την είσοδο του Πατραϊκού Κόλπου, βόρεια της Ζακύνθου και νότια της Λευκάδας. Θεωρείται, σύμφωνα με πρόσφατες ιστορικές απόψεις, ότι αυτή είναι, στην πραγματικότητα, η Ιθάκη του Ομήρου, με την οποία έχουν ασχοληθεί τόσοι πολλοί μελετητές. Το νησί έχει έκταση περίπου 781 τ.χλμ. και σε αυτό κατοικούν περίπου 34.544 κάτοικοι. Μεγάλο μέρος της έκτασης του καταλαμβάνει το όρος Αίνος με σημαντικότερες κορυφές τις Μέγας Σωρός (1.628μ.), Αγία Δυνατή (1.131μ.), Ευμορφία (1.043μ.) και Κόκκινη Ράχη (1.078μ.) Οι σημαντικότερες πεδιάδες είναι αυτές της Κραναίας και της χερσονήσου Παλικής.
Οι ακτές της Κεφαλονιάς σχηματίζουν πολλούς κόλπους και ακρωτήρια. Σπουδαιότεροι κόλποι είναι της Σάμης, του Μύρτου, του Αργοστολίου, του Λουρδά και του Λιβαδιού. Κυριότερα ακρωτήρια είναι (αρχίζοντας από το νότο και προχωρώντας με ανατολική κατεύθυνση) η Μούντα, η Κάπρος, το Σαρακήνικο, ο Μύτικας, το Κεντρί, το βορεινό Δαφνούδι, στα βορειοδυτικά ο Αθέρας, στα δυτικά τα Ορθολίθια, η Σκίζα και ο Γερόγομπος και νοτιότερα το Ακρωτήρι και η Αγία Πελαγία, ο Λιάκας, ο Καστανάς κ.ά. Οι ακτές είναι γενικά βραχώδεις και απότομες προς το Ιόνιο, ενώ έχουν ηπιότερους σχηματισμούς προς την ανατολική πλευρά.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα σπήλαια του νησιού, όπως τα βαραθρώδη Μελισσάνη, Αγκαλάκι, Αγίων Θεόδωρων, Ζερβάτη, η Σπηλιά Δρογκαράτη, το σπήλαιο Σάκκου κ.ά. Η παραλία Μύρτος στην βορειοδυτική πλευρά του νησιού έχει ψηφιστεί 11 φορές ως η καλύτερη ελληνική θάλασσα σύμφωνα με την ετήσια ψηφοφορία του Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. Επανειλημμένα έχει χαρακτηριστεί ως η ωραιότερη παραλία της Μεσογείου και έχει περιληφθεί στον κατάλογο των ωραιότερων παραλιών του πλανήτη. Στην δυτική πλευρά του νησιού και συγκεκριμένα στην Παλική μπορεί κανείς να επισκεφτεί την εξίσου όμορφη παραλία των Πετανών.
Αρκετές σεισμικές δονήσεις πλήττουν την περιοχή κάθε χρόνο. Το 1953 ένας τρομερός σεισμός σχεδόν κατέστρεψε το νησί, αφήνοντας "όρθιο" μόνο το χωριό Φισκάρδο, το οποίο βρίσκεται στα βόρεια του νησιού.
Το επώνυμο των περισσότερων κατοίκων της Κεφαλονιάς έχει την κατάληξη "-άτος".
Ένας μεγάλος αριθμός τουριστών επισκέπτεται το νησί κάθε χρόνο, τους οποίους η Κεφαλλονιά είναι έτοιμη να φιλοξενήσει. Οι επισκέπτες αυξήθηκαν από την στιγμή που το βιβλίο "Το μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι" έγινε ταινία (2001), η οποία γυρίστηκε στο νησί.
Σχεδόν κάθε χωριό της Κεφαλονιάς έχει την κατάληξη "-άτα", όπως τα Λουρδάτα, Φαβάτα, Δελαπορτάτα κ.λ.π. Εικάζεται ότι ο αριθμός των χωριών-οικισμών της Κεφαλονιάς είναι 364 όσες και οι μέρες του χρόνου. (Αρκετά από αυτά δεν κατοικούνται πλέον),
Στο νησί υπάρχουν δύο μεγάλα μοναστήρια. Το ένα είναι το "Αγία Παναγία", το οποίο βρίσκεται στο Μαρκόπουλο στα νοτιοανατολικά, και το άλλο βρίσκεται στο δρόμο μεταξύ Αργοστολίου και Μιχάτων.
Την πολύ όμορφη θέα του Ιονίου πελάγους μπορεί κανείς να θαυμάσει από τα δυτικά, στην Σκάλα, μέχρι τα βόρεια στο Φισκάρδο.
Από το νησί και συγκεκριμένα από το χωριό της Κοντογεννάδας (Κοντογεννάδα) στην Παλική κατάγεται και ο γνωστός, από τις ανασκαφές στην Σαντορίνη, αρχαιολόγος Σπυρίδων Μαρινάτος.